Friday, January 6, 2012

Kawngka zim

“Kan buante hi tisa leh thisen an ni si lo, lalnate leh, thuneihnate leh, he thim chunga khawvel roreltute leh, van hmunahte thlarau sualho awmte an ni zawk e. Chuvangin ni tha lovah chuan in do zawhna tur leh, in tih zawh vek hnu pawha in din theihna turin, Pathian ralthuam famkim chu la rawh u.”( Ephesi 6:12-13)

Kan van in kawng pan na ah hian kan penna turin kawng peng thuam tam tak a awm. Kawng pakhat chauh hian vanram a pawh si a, chu kawng chu Krista chauh hi a ni. Chu kawng zawh chu tihmai mai mi a nilo a, ti takzet te kal kawng a ni. Bible phei chuan thahnemngai takin “Kawngka zimah chuan luh tum HRAM rawh u” (Luka 13:24b)a ti hial a ni. He kawng ata kan penna turin hmelma pa chuan thang tamtak a kam a, “Mi hmang hria chuan thil thalo chu a hmuhin a biru thin a, Mi mawl erawh chuan a tawn mai thin a, a tuar phah thin” (Thufingte 22:3). Biak in a sermon tha tak tak Greek tawng meuh ruai a kan in fah lai hian, a lem nuam zawk, kan hmuh leh hriat mawlh mawlh te hmanrua a hmangin thalai te hremhmunah a hnuk mek a. Chu thil thalo chu mi a chuan atana thalo a ni tih hrelo in a dai mai thin a, a tuarphah fo thin a ni. Krista kohhran te thawhharh a hun takzet. Setana hmanrua hrang hrang te hi kan do let ve theihnan i han bih thuak ang hmiang.

Music: Grammy Award emaw Billboard chart-a langte kan thalaite’n an ngaisang a, an thlalak an khawnkhawm a, an room bangah te an tar cheichuai a! Thalai te hian kan ngaihsan leh an thawmhnaw leh nundan thleng a kan entawn ho nun hi kan bihchiang tak tak ngai em? An hlawhtlinnan hian an thisenin hmelma pa hma ah an thlarau hralhin an lo inthawi thin a lo ni! Setana chuan larna namenlo in mal a sawm let thung a. Amaherawhchu Setana hian phutlet a nei ve a, an music video ah emaw, an hla thu emaw amah fakna tur thil engemaw an zep tel ngei tur a ni a. Chuti chuan zaithiam a thunun te chu puithiamah chang in an hla emaw lo ngaithla a lo entu hnenah setana thuchah chu an puang thin a ni. He setana biakna hi milarte hian an intih hmuh hle a, amaherawhchu thenkhat talchhuah duh tal chhuak theilo mi tamtak te pawh an awm bawk. Heng an biakna leh an hla a chhinchhiahna lo lang te lanna Youtube ah hian entur tamtak a awm a, chu biakna chu hmanlai secret society pakhat hming chawi a “Illuminati” tih a ni. Han en ve mah teh i rinloh deuh deuh zaithiamte kha an lo awm nual ang. Chu’ng an hlasak hmang chuan nitin zantin kan thalaite roomah a ri chhuak ta vel a. “Lalpa chenna run” tih in tar chhungah setana fakna leh sawimawina a ri chuai(h) chuai(h) mai, ava rapthlak em!

Thiamna: Khawvelah thiamna a lo sang a, kan thurin Bible meuh pawh keuh thluk an rawn tum ta. Pathian thuzir te zingah Pluralism a lo lar a, sakhua hrang hrang te hian vanram kan thleng thei vek a lawm an tih hnu-ah ngaihdan pakhat dang a lo chhuak leh ta! Postmodernism ngaihdan hmangin bible in a huat em em “Tuai” leh “Patil” te an rawn sawimawi a. Khawthlang thurin lairil kristianna hmanga “diklo” an tih chu science leh linguistic hmangin “a dik” an rawn ti a. Kan ram ngaihsan US ah te phei chuan mipa/mipa, hmeichhia/hmeichhia inneih pawh an phal tawh nia! Sodom leh Gomorrah hunlai ai khan kan sualna hi a sang tawh zawk, Lalpa thinrimna hi kanla tawng baw ngei dawn e! Tv a enawm Oprah Winfrey Talk show-ah chuan thlirtu mitamtak zingah Oprah chuan, “Isua lo pawh hi kawng dang a awm ang, thil tha chu a awm vek a ni engkimah hian” tiin a ngaihdan a rawn vawrh a. Chu ngaihdan tilar tur chuan “New Age Church” tih an din a, ringtu nghetlo deuh lakah ram an la duai duai mai.

T-Shirt leh Tattoo: Milar zaithiam, movie star zingah hian thil tihhmuh thalo tak mai an mahni ngaisangtu t e hnenah an tilar a chu chu vun a chhinchhiahna (tattoo) chhut hi a ni. Heng chhinchhiahna chhut tu te hian Setana chhinchhiahna an hriatlohin a pu hlawm a, chu a chhutu chu khawi hmunah pawh kalse chu rau thalo chuan a umzui thin. Ramhuai man tamtak hnawhchhuah an tum a, chhuak theilo te hi an chhinchhiahna lo inchhut vang a ni fo nia! Chumai bakah chuan T-Shirt-ah hian setana betu leh lu ruhro a ther fer fur a, a ha tu hian a hma mi te ang bawkin rau thalo chu an rawn chang nghal a. Kan thil hak leh kan bang a kan tar hmang te hian nitin thim lal chibai kanlo buk thei reng a lo ni. Nu leh pa te’n kan fate music ngaithlak leh an room bang a intar te hi kan enfelpui a va ngai em. Biak In lam a kan koh eih theihloh nachhan pawh hi heng thil te hian a lo pawtbet a lo ni mahna.

Tunlaina ?: Tunlai thalai zing a in tih hmuh chu “Zau” hi a ni. Hei hi American khawthlang culture ah phei chuan a lar lehzual a hei hi kan thalaite’n an entawn mek a ni. Kan bible hi a phungthlu hranlo, kawngka zim min kawhhmuhtu a nih avangin chu kawng chu a zau ve huau lo. Intih changkan duh leh rual pawl loh hlauh vangin Kristian te’n kan ban loh tur kan ban fo. Heng te hi itawm taka setana rawn tawktarh te a ni e, a pawn lamah chuan mawihnai tak angin lang mahse a chhung chu “Tur” a ni. Thlarau rah zingah khan enge awm kha “Insumtheihna” hei hi kan mamawh em em a ni. Lal Isua tun hma leh tun hnu chatuan thleng pawh a danglam ngai lo hi a thing ngailo, amah zui hi kan tim tur a nilo.

A thui lutuk dawn heng a chung a kan tarlan tlem te chauh nilo thil dang tamtak kan sawisen loh te’n hmelma pa hian theihtawpin min beireng thin a. Thalai Kristian nun hi nun boring a ni miahlo, Isua nen chuan engkim hi a nuam a, chatuan thleng a hlimna a ni. Krista avang hian hasatna hlir kan kawngah a awmlo a, khawvel mite neih veloh nunthuhruk chu Amah ah kan nei zawk a ni.Leviticus bung 19 pumpui hi han chhiar ve mah teh.