
"Mama, inkhawmpui an tiak ta, nanglah phai ramah i awm reng si a, Pathian rawngbawlna hun hi i nei ve meuhlo a ni." ti a ka nu duhtakin min biaklai chu ka thil ziaka ka hmanhlel lai tak a ni. Inkhawmpui zi nuaih nuaih kara zaithiam te, lemchan thiam te, thusawi thiam te mitthla-ah an lo lang, mahse keichu ka hman ve miau silo a! Ngaihtuahna-ah thil pakhat a lolang a. Enge "rawngbawlna chu?" Ka hna ve tur ka zirna chu ka rawngbawlna a ni ve lo em ni?
'Beram' leh 'Kel' thalai te: Tribal khawtlanga seilian ka nih avangin huho a awmkhawm(collectivism) leh mahni a chettlatna (individualism) chungchang hi inhnial a thui thei khawp ang le. Kan duh emaw duhlo emaw Kohhran leh Khawtlang khian khauh takin "fel" leh "fel lo" a thliar hrang a. Chu tehna chu inhman leh inhmanloh a ni. Hei hi thatna tamtak a awm a, chhiatna tamtak a awm bawk. In hmanluat avanga mahni career in vawchhia an awmlaiin inhmang manglo a mihlawhtling an awm leh thung bawk. Leh lmah chuan inhmangpeihlo te'n a inkhawm an sawisel chiam angte hi a dik leh chuang bawk silo a. Ani, kan chhuak vak lutuk ve bawk a, kan hnathawh leh kan zirna kan nitin eizawnna in a tuar lo thei silo.In hmang tha duhlo emaw hmanlohna vanga in hmanglo deuh te'n sawisel se chu "Misual" nih an hlawh tlat, a pawi. Kan lem lutuk a pawi!
Dichotomy : Kan Zosap te chanchin tha rawn ken khan engtiang chiahin nge kan khawtlangnun leh kohhran nunphung hi a sawi danglam kan hreveklo ang. John Calvin zirtirna hian engtiang chiahin nge Zoram ringtute nun hi a kaihherh pawh chhut tham a ni. Tun a kan hman danah chuan kan nitin khawsakna leh kan biak In (sanctuary) kan dah hran lutuk hi a pawi a ni. Chawlhni a lo ni a, sualna te chu tam hle mahse kan sualna kan hlip a, fel awm takin kan inkhawm a a tha e. Chawlhni ang tho hian nidangah pawh hian Pathian han zah ila zawng corruption do pawl hi a awm ka ringlo. Tha hauhsilo a lemchan kan uar lutuk hi a pawi a ni. Lemchanna hmanrua a kohhran leh khawtlang platform-a kan hmang hi a pawi leh zual. Inthawina nilo in thuawih a ni kan biak a hian a lawm zawk ni.
Hawh u i din thar ang u: Kan Biak In dik tak chu kan thinlung hi a ni kumkhua. Thinlung a zawm silo in pawnlamah a va zawm ngawt hi a theihloh.Thil kan ti a nih rau rau chuan a tawp thleng a kan hlen a ngai a, kan rinawm a ngai a ni. Zirlai chuan a zirna-ah rinawm se, sorkar hnathawk chuan sorkar hna athawhna-ah chutiang zelin. A phawvuak a kan inhampuar lutuk hi thil zum kan tawn hunah kan puakdarh vek palh ang e. I din thar ang... a lem atangin atak ramah..
A tawp berah chuan i hman leh hmanloh hi a thatna leh thatlohna a awm ve ve a, pawimawh ber zawk chu kan thinlunga Lalna chang zawk hi a ni.ENGE I NGAIH VE DAN?
* Mizo ka tih hian mi nawl tlangpui ngaihdan a bikin Mizoram chhunga awm Kohhran leh Khawtlang awpna hnuai awm te ka sawina a ni.