Angel (Translation)

Minhringtu ka nu Neihmawii tan

Nu chhul chhunga awm mek nausen pakhat chu a pian a lo hun tep ta a. Ni khat chu a siamtu Pathian nen ti hian an inbia a………..
Nausen: Lalpa,hei ka pian a hun tep ta mai si a. Ka te in tanpuitu pawh nei lovin ka piang chhuak dawn a ni a, engtin nge ka khawsak zui zel ang?
Pathian :Lungngai suh. Angel tam tak zinga pakhat nangmah enkawl tur chein ka ruat tawh a. A ni chuan a lo hmuak ang che a, a lo enkawl dawn che a ni.
Nausen : Mahse, hetah Vanah chuan engmah ka tih a ngai lo va, zai leh hlim taka nuih mai bak ka tan tih ngai reng reng a awm si lo. Chu chu ka hlimna bulpui a ni mai si a?
Pathian : Ngaihtuah hah duh suh.Chu Angel chuan nitinin zaiin a awi ang che a, a hmangaihna huang chhungah hlim takin I awm mai dawn a ni.
Nausen : Engpawh ni se, miin min lo bia ang a,an tawng lah ka thiam ve dawn si lo. A va buaithlakawm ve?
Pathian : Buaithlak lo ve. Chu Angel chuan tawngkam thlum leh ngaihno bei ber ber I la hriat ngai reng reng loh te dawhthei takin a lo zirtir mai dawn che a ni.
Nausen chuan Pathian chu en vang vang chungin, “..a nih nangmah biak che ka duh hunah engtin nge ka tih tak ang?”..a’n ti leh a. Pathian chuan hlim hmel takin ,“..hlau thawng mah ta che….chu angel chuan I kut pahnih chelh kawpin kei min biakna tur tawngtaina hla te a zirtir thin dawn che ani..” a ti a.
Nausen : Mi sawi ka lo hriat danin ka kalna turah hian misual tak tak an awm teuh a ni awm a. Chung ho lakah chuan tu in nge min venghim ta ang?
Pathian : I angel chuan a nunna thap hialin a veng him dawn che ani.
Nausen chuan lungngaih hmel takin, “…I hnena rawn kir leh tawh loh mawlh ka hlau va, ka lungngai lawk a ni” a’n ti leh a. Duat takin nausen chu kuahin Pathian chuan “…..i angel chuan ka chanchin te englaipawhin a hrilh reng che ang a. Ka hnena I rawn kir leh theih dan kawng a kawhhmuh zel dawn che a lawm. Kei pawhin englai mahin ka thlahthlam lovang che a, ka awmpui tlat zel ang che..”tiin a chhang a.

Chutia an titi lai mek chuan khawvela ri thawm nuai nuai te an hre ta a. Nausen te chuan hmanhmawh leh thlaphan hmel takin, “…hei ka kal a hun ta der mai. Khawngngaih takin min lo hmuaktu tur Angel hming chu min hrilh tawh ta che..” tiin Pathian a ngen a. Pathian chuan,”…”...i Angel hming chu i hriat kher a tul rih lo ve…..i hmuh hunah ‘KA NU’ tiin i ko mai dawn nia…” a ti ta a.

Ka rilru ngaihtuahna vakvel!

Pix:Epistemology

Ka hma a lehkhabu chhah leh thu khal en-un te chu ka hmachhawn a. Theihtawpin dictionary satliah lo pathum ka rawih ngial pawhin “ngaihruatin lunglen a hril chang chang” an tih chauh hi ka hriathiam ve hram a. Ka han chhiar sawt lo em em lah tak a, phek khat chu darkar fe ka beih hnuah ngai tha manglo zetin hre fum fe silo in ka kalsan thei tawk zel a. Huiham! khua a va han var lo em, heng Philosophy ropui tak takte hi keimah ang tho a mihring ve bawk in a an ziah chu a ni si a. An finna hian hma min sawn tir rihlo a, ka chung an ti pik em em a ni. Ka thianpa fiamthu ang deuhin, “he’ng mifing ho hi chu an chawrchhuahna pawh lehkhabu bulah a nia, keini Zofate chu ui in a ei palh hlauh!” a tih kha ka hre reng thin. Mahse chung zawng chhuanlam a tlinglo ang. Keimah ang tho a kut leh ke kim ngaihtuahna hmang thei an ni ve tho a, engvangin nge hah em em bik a ka in hriat bik! Ka rilru-ah an thawhrim tur zia a lo lang vat a. Damchhungin theihtawp chhuah mah ila ka va tluk hlawm dawn rua lo em. Ka lehkhabu te chu ka khup thawk ang a, ka mu daih dawn nge maw ni zawk chu le? Zawhna dang a lokal leh a, “Engtin nge maw an thiam mai bik?”

Van atang a “mana” ang a rawn tla chu a nilo phawt ang a. An chanchin ziahna te kan keu leh a. Karei! Philosophy ropui tak tak te chhawpchhak tur hian an lo bei nasa ngei mai. Khabe hmul sei tak meh theihnghilh thak khawp te, nupui neih ni theihnghilh thak khawp an an ngaihtuahna atanga te a rawn chhuak a ni si a. An ngaihtuah chhuah hnuah pawh “siai tak e” an ti chuanglo, chumi lai an thu pawm ve lo khawtlang talhtum hlau reng reng a khawsa te an lo ni hlawm a! Kei, thawkmawh tak hian chutianga an thawhrah chu kalo seng mek zawk a lo ni, an va zahawm em. Ka thaw hawk a, hringnun hi chu a va han buaithlak tak em? Thiamloh leh thiam tur hlirin min hmuak a, kan inchhiar veng ve dawn chauh a, kan thiamlohzia hi kan hrechhuak dawn chauh a lo ni a. Kei a tan zawng “a then pawh kan hrelo, he luikam atang hian” tih ang deuh kha a ni e. Hei ngei hi a ni ang e, Genesis in a tarlan “rimtakin i thawk tawh ang” tih kha. Mihring ka nih ve chuan he thu hian min phuar ve ngei a. Kan hma miropui te inches khat pawh in tluklo mah ila mahni hmasawn nan pawh ka beih leh phawt a tul a ni.

Ani, thenkhat te ang a nu leh pate hausakna chhuan tur nei ve lo te tan chuan khawvel thlawh hma hi a lo har zual thin. An ni te chuan mu nileng mahse sum a ruhin an rut tawk tawk mai si a. Mahse chu chu a ropui em ni le? Mi ropui ka teh ve na pakhat chu mahni a theihtawp chhuah a hlawhtling te hi an ni. Chhungkaw tha ah pawh an chhuak lo a ni thei, mite angin sum leh pai an nei ten tun lo mai thei, mahse an tum ding tak a tinzawna theihtawp chhuah te hi an ropui a ni. Pursuit of happiness film ka en kha ka ngaihtuah chhuak a min hneh khawp mai, vanneihna reng reng dawng thei ve lo a ngaih theih khan nun hnehtheihloh a nei a. Chu a nun a thi theilo chuan a thawhrimna mal a sawm a, miropui takah a hlangkai ta a ni.

Leilung nen kan inlaichinna zirmi ngaihdan pakhat Darwinism tih te pawh hian eng dang sawi chuang lo, thawhrim avanga thiam zawk te hian thiamlo zawk te an thunun in khawvel anlo ngam mai thin tih hi a ni an lo nawn leh thin. Ni e, a kawng hi chhuk chho mahse hringnun bung leh chang a ngaihnawm ber chu theihtawp kan beih lai hi a la ni zel a. Solfa vai tur pawh hian hla sak tui chang a kut then mai a lo tawk lo a, a vuak zir zelin awmze nei tak a thleh kual a ngai a lo ni, a hahthlak ngawt mai.

Tunlai khawvel thiamna sangin a nghawng khawtlang nunah hian a va lang chiang em. Multi national companies lian tak tak an rawn in suan ruih ruih a. A thenfai thah bak an rawn duhlo a, minister lehkha kenin awmzia a nei tawhlo a, hnam hnuai hnung nihna pawhin min chhandam ta chuanglo. A hman tangkai theihna ber, All India competition exam beihfe a ngai tho. Mithiam te’n an thawhhlawh tak tak an tel tan a, an thawh that ang zelin an hlawhpun belh anih avangin theihtawpchhuah a lo ngai ta. Hemi avang hian lenglam a hman meuh tawhlo a, thenawm khawveng te pawhin simei khu ang mai in an hmu ta zeuh zeuh chauh a ni. Chu kawng zawh chu a va han har si em! Chu khawvel a awm chu ka ni miau si a.

Chuti chuan rilru a in sehruh teuh chungin ka hma a lehkhabu chhah tak te chu ka veh tan leh ta a. Ka rilruah lah chuan ka room hnawk deuh ram te, ka thawm hnaw suk tur te kha a lo lang leh chuai(h) chuai(h) a. Mahse chu’ng zawng zir hun chu ni lo se ka hrechhuak awm tawp si lo a. I han beih leh phawt ang hmiang. Nia, phek khat te te a ka chhiar chuan hriat thiam ni leh chhiar zawh ni te ka la nei mai thei a sin. En mai lah tih chi ni hek lo, ei zawh chi ni bawk si lo, vawikhat chauh chu ka han buan ve leh teh ang. A pumpelhna a awm hlawl si lo! A va han buaithlak em!

Hla ropui "Nitin Lalpa"!

Zing ni chhuak eng mawi leh boruak thiang karah chibaibukin Lalpa i hmaah lokal e,
:: A phuahtu hi ka ngaihtuaha zing nichhuak engmawi tak hmu tur chuan a tho hma ngei dawn a, mi taima tak a ni. Zingthawh vela Pathian hma a inlan chu Bangalore Police hotupa meuh pawhin tul a ti ve aniang e. A boss hnenah a hmasa berin a in report phawt a ni.

nithar duhawm leh mawi min pek vangin kunin i hnenah lawmthu ka rawn sawi e.
::Nithar duhawm hmulo a he khawvel chhuahsan tamtak an awm a. Zing thawhchhuah ringawt pawh hi malsawmna ropui tak dawnna a ni, a hrethiam tan chuan lawmthu sawi aw reng pawh a ni e.

Chhun a lo thlenin i hmel min hmuh tirla, englai pawhin ka ken min tih ngil sakla,
:: Chhun a lo nih a hna kan thawh tak tak hian Pathian hmel hi a vang duh khawp mai, thildang dang hi a lo lang a, Pathian ber pawh kan hretawh thin lo.

nunkawng raltitna ah awm ka nihin min vengin Lalpa min hualhim zel ang che...
:: Hnathawna chihrang hrang nunna tan a hlauhthawn awmna hmun a thawk te tan hian min vengtu Lalpa tih hi tawmpui a va awl dawn em!

(To be cont'd)

Khampat Bung khawnge kan phun tak ang?

Photo contributed by Saka "Khawdurin Khawpui chu a tuam mek a"

Kan Mizo mithiam te zing a mi Dr.P.C Biaksiama leh kan zirlai hruaitu te chuan kan nihna (identity) zebul pakhat Khampat bung phun that leh duhin hma an la mek a, an fawkawm khawp mai. Ka rilruah chuan ngaihtuahna chikhat a rawn lut ve thung a. Zoram hian kan zedik tak tlawmngaihna leh huaisenna te kha kan hlauh ta mek ni in a lang a. Hei vang tak hian he bung in a a ken tel nunze mawi tak mai "Mizo" ti "Zo" tu kha kan phunthat leh vawiin ni ah hian a ngai zawk a ni. Mi tamtak te'n kan hrethelh fo mai kan hnam zerang tha haichhuah leh hi Zu leh sa a let leh tihna emaw an tifo thin. ka ngaihdanah chuan hei hi a ni miahlo. Tunlai leh hmanlai a in an tawhloh avangin kan huaisenna leh tlawmngaihna lanchhuah tirna tepawh a in ang tawhlo pawh a ni thei. Mahse kan tunlai hun zia ang zel hian he hnam zenunmawi hi kan kaiharh leh thei ni hian ka hria. Kan zehlui a thalo lai chu paihthla a, Mizo te hian zenghet kan neih a tul takzet tawh a ni. Media hmasawnna hian kan ram a rawn run mek a, hetah hian dinngheh a tul takzet bawk. Kalna tur mumal hrelo hi kahuarkhurumah kan tla mai ang a kan boral mai ang tihpawh hlauhawm a ni. India ram kumzabi sawmkuana dinthat tum leh te pawhin an thupui ber chu "kan zebulah i kir leh ang u" tih a ni. Vawiin kan Zonun zia bawrhbang tak hi kan zebul darthlalanga hmangin i enfiah leh teh ang u. Tah chuan Mizo hi kan hmel that leh that loh te kan tum a san leh san loh te a hriatchian theih khawp ang.

Ramhmangaiha ti a ngampa tak a hming sa ngat te hian a hming mai nilo a chetzia a kan ram kan hmangaih hi a tul takzet ta. Kan ram damna hi public platform leh pulpit atang mai a thawidam leh theih a ni tawhlo a, kan zirna, kan hnathawhna atang ngei a kan dinthat a tul a ni. CBI koh an sawi teh fo a, he bul lo chhuahna pawh hi Delhi tlang inrelbawlna chu mi hnu a ramdanga kaihdarh leh a ni a. Kan ramah chuan politics inchirhthehnan tak kan hmang ta! Ko lut pawh ni ta ila kan mawng hi min hlim kualsak mai lawngmaw? Vai hnamdang mi in a min siam that kher hi engah nge kan nghah tlat zel le? Tin, kan ram damlohna hi vai doctor kan sahuatlai a min khawng tur te thawidam leh theih a nilo a. Kan rilru zeril atanga insiamthat chi a ni. Chuvang tak chuan kan Mizo hnam nun mawi Khampatin a ken tel ngei te hi vawiin ni ah hian kan thinlung chhung theuhah hian i tungding leh zawk teh ang u. Kan nihna leh kanthawh pawh a dang mai thei, mahse nang i hmunah kei ka hmunah RINAWMNA nen Pathian chakna ringin kan ram hi i tungding leh teh ang u.

Tunge inthlan dawn a mahni aw mai duh tawklo a aurinna nen ram a hmangaihzia rawn tlangaupui tu kha?

Ka thianpa

Ama inziah dan chuan "mihring hi ka ni ve tawp mai a ni" a in ti na a. Mahse ka hmuhdan chuan mihringah pawh a hring(nung) ber pawl ni in ka hmu thung. Pathian malsawmna a dawn avangin taksa insawiselna a nei ngai pawh ka hrelo! Abik taka siam a ni, a ni ang hian chaw mumal eilo in han awm ve thin ila chuan kan kulcho hma khawp ang. A thiltih tawh chu finchilh chi a ni a, a tawp thleng a bei peih mi a ni. Apu tawngtaina leh malsawmna dawng a nih avangin hetiang hian a awm ta a nih a sawi. Hyderabad Campus ka rawn luh hian kan u pakhat ni turin ka chibai ve chiah a. Kan inkhelh reng rengin inkhel ngai hleilo khan squash siam taima berah atang a. Theihpatawpa tel ve tur a kan sawmna hnial duhloin a rawn tel ve a. "A thiam pawh a nilo a hnawksak em a ni." ti a kan fakna pawh hre tha duhlo khawp a mi inchhuang ngailo mi a ni. A thothang a tha a, a kal a chak ang bawkin a ngaihtuahna pawh a kal chak. Women studies atanga Post-Modern philosophy thlengin a daichiar hneh em em a. Chanchinbu-ah pawh mi te ngaihsan khawpin a in ziak tawh a. Ziah leh zel pawh ala tum. Camera hi a awrh reng a kalna chin a hriat theih hle a de chuai chuai thin. Khuarel (nature) hmangaih mi a ni a, ran leh ramsa chungah ngil a nei hle thin. Maneka Gandhi te hriat hlawh lemlo mahse a phak tawkin nungchate humhalh an ngaihzia thuziak leh chetzia in a tlangau pui ve thin. Naute sawi fiam ang deuhin "A bul awm chu ram vei reng a ngai a" an tih thin ang deuh hian kan ram riangte hi a vei em em a. A ngaihdan chuan thawidam theih a la ni. Tunah hian University of Hyderabad-ah a thlazar hnuaiah kan awm mek a. Pa mak tak ram tan pawh a hrin zawngchhang tlak a ni. A hming erawh ka sawilo mai ang.

Hmunkhawhar-a chawlhni

Hmunkhawhar-a chawlhni


Hindu leh Muslim tamtak awmna ram Hyderabadah chuan Mizo tlemte uihumzah vel lek kan awm ve a. Kartluana mahni sehna mual a tla thin theuh kan ni bawk a kartawp Sunday inkhawm kan neih na ni hi tlumte thlir tak hian kan thlir theuh thin. Karhla a lenrual duh zawngte kan inhmuhkhawm na ni a ni tlat a, a thlakhlehawm thin reng a ni. Khawpui daifema zirna avang a hmunkhawhar nghak University of Hyderabad a Mizo awmte pawh kan bang biklo. Kan zirna hmun hi khawpawn deuh a awm a nih avang leh Biak Ina atanga a hlat deuh avangin Sunday inkhawm hi ralpui phiar tak a phiar lawk ngai thin. Sum tam tham tak a kalral dawn avangin thildanga alo insum pawh a ngai reng a ni.

Kan nghahhleh Sunday chu a rawn thleng ta. Uluk tawk a kan thawmhnaw nawh mam kan han ha zaih a, taksa a rimtui tinreng kan hnawih leh a chumi hnu a darthlalang hma a posi hrang hrang a kan inthlek lungawi hnu in cell phone kan hmet nawk nawk a reilo te ah thianzaho inkhawm tur chuan University gate pawnah motor kan chang ho ta far hlawm a. Kalna tur 7 seater thawl deuh awm kan melh a a awm thei meuh silo, ni sat bawksi avang leh kan tlai chhe tak ngial dawn a kan hriat avangin a tawp a tawpah chuan vaiho rim ti nghir ngher pawh pawisa zolo leh kan thawmhnaw mam tha pawh chuar pawisa lo in kan inhnawh ta tawn tawn a. Telegu music ring fahran mai “Chinado, chinade” nen kan han in awi phei rum rum a. Mi chi hrang hrang leh rim in anglo tak tak te kan chuang hlawm a, Ka Pa inah awmna tamtak a awm dawn avangin tawt mahila kan hlim tlang viau tho! 7 seater kal theihnachin kan han thleng a, khawpui kan rap tan ve ta! Auto-ah a tawt thei ang berin a tlawm dawnsi avangin kan inhnawh leh a mahse tun tum chu Mizo hlang kan ni bawk a a zia phian. Reife kan tlan leh hnu ah Biak In ropui chu kan thleng ta, autopu leh kan vaitawng thiam chhuanvawr te inhnial fe hnu in Biak In kawt tual zawl kan rap tan ta a, thlapawh a muang ta sawng sawng mai. Biak In chuan engemaw ti takin min muan a ni.

Kan lawina hi Fellowship ngang kan ni bawk vang leh kohhran hrang hrang atang fuan khawm kan ni bawk a kan tihdan pawh a inpawlh sawp. Church of South India tih dan ang deuh te, Presbyterian, Baptist, Salvation leh kohhran dang tih dante mahni tihdan ve hrim hrim te kantih dan a ni nawk mai. Kan hotute’n India ram sawifiahnan a an hman thin “rawng chi hrang hrang hian India a siam a ni” an tih kha ka hrechhuak leh thin tihdan hrang hrang chuan Hyderabad Mizo Inkhawm a siam a ni. Kartluana in mung a ni bawk a hun pawh kan ren lemlo khawp kan rilru a awm leh awmlo thleng pawn zallen tak a kan phawrhchhuah ngamna a ni a darkarhnih thum te hi chu a liam zung zung zel. Ala naupang zual leh a thusehfuh tum ve lemlo chuan rem fahran a mutthluk mai theihna turin tlar hnung lamah hmun an rem ve mek bawk a, a engpawh chu nise muang tak a pa in a mu an ni bawk a tumah kan inhau ngai lemlo. Thupuan chi hrang hrang secretary thupuan te, chairman thupuan, HMA, HMZP thupuan leh thahnemngai puan ve hrim hrimte a zawh hnu in khamlo takin kan bang ta hram a. Hostel a hunbi nei a khawsa thenkhatte tlai hlau in an mawngphe pawh hmuh hman lohin an tlan haw nghal a. Thenkhat chuan thingpui tui tak dawmin kan inkawm khawm a, a thenin chibai an sem hlawm a. Kawl a hnim ruih thlengin Biak In kawtah chuan kan awm a. Karleh darkar tamtak second tamtak a kan hmuah thlen chauh tur chu khamlo takin kan hmang liam thin. Hmunkhawhar a khawharlo tak a kan lenna a nisi a.

Lawmthu sawina

Ka guide in chanchin lawmawm tak min rawn thlen a, ka thuziah te Anthropological Journal pakhata an chhuah tur thu chu. Ka lawm em em a, hei hi ka tan chuan duhthusam a nisi a. Pathian chungah hian ka lawm em em a ni. A neih chhun afapa min pe a chumai duhtawkloin malsawmna tinreng hian minla vur cheu mai a, ka lawm a ni. Ka inlet ve a, malsawmna dawng tlaklo a khawsa ve mai mai ka nisi a, heti chung hian a khawngaihna chu ka chungah ni angin a en tir si a. Zanin hian ka theihtawpin Pathian chawimawi ve ka duh a, zaithiam ka nilo a, thuziak thiam pawh ka ni heklo. Mahse ka nihna ang ang hian ka hmangaih ve tawp mai a ni. "Lalpa ka chunga in thatna zawng zawng te hi ka rul seng dawn lo che keimahleh ka nihna zawng zawng ka ngaihtuahna thlengin i tan ka rawn in hlan leh a ni."

Lunglen!

Ka nau chu a khumah thlamuang takin a mu bawrh bawrh a, kei ve chu mut a chhuak der lo. Tlai lamah thiante laptop siam reng rengin ka buai a, khami hnu khan hla lunglen thlak tak te ka han ngaithla zui kha a nia. Ka khatih vang khan kalo heti zo ta a nih hi, ka lung a leng tak zet e. Lehkhabu ka lekchhuak ve ngial a, thinlai a fan zo meuh silo. Lunglen...aw..suihlunglen... Khawiah tak suih ang i maw!?

Hringnun Parhling

Disillusioned! Here I stand, a point irremediable…

Khawvel mawina zawng zawng khumtu ni a ka lo hriat hringmi chang tawhlo sakruang an zalhna hmun chu ka mithla ah hian a chamfo thin a, vawi tam ka tlawhfo thin. Tunah erawh chuan mel sang tam dan a ni ta si a. Chu hmuna kal chang ni chuan insum har ka ti hle thin a. A thlan lungte kuah chung chuan mi â ang mai hian engmah sawi tur hresilo hian ka ngaihtuahna thuk tak ka kawm thin. Lei a rawp ral tawh nimahse ka thinlung ah chuan nimin kalta ang mai khan a la tharlam a, mite’n chu hmun chu tlawh serh mahse hun ka neih chuan ka tlawh thulh ngai lo. Chu hmunah chuan ka thinlung leh ngaihtuahna zawng zawng luankhawmna thin an phum a ni. Reitak han kalsan thei ka nilo. Pangpar mawi tak te pawh hi vullai nei mahse engtik ni emaw chuan lei a tla in an vuai leh mai si thin a, an vul lai a va reilo si em! Engpawh ka chungah lo thlengse hriatthiam ka tum zel a, hei kher erawh hi zawng ka hrethiam theilo, a ni kher a khawvel dam chhung tawi lutuk chu aw... Nitin hian “Eng a ti mai bik nge mawle”? ti in ka in zawt nawn leh ngawt thin a, achhanna tak pawh ka hrebiklo. Ka chung a khuanu ruat chu tawrh thiam har ka ti a, a ngaihna hrelo tak hian “a mak mang e” kan ti leh ngawt thin…

Nia, thlahlel em em in kan inthen ta kha a nia, kan zirna khaw lum zet chu kan pahnih a tun hnu tur dawn vang chauhin hrehsa lohin ka pan a ni. Darkar tin, abula awm thlahlel thin kha in vai liam ni a lo thleng a, “email te a awm a, tin, lehkha thawn te pawh…” sawi tur kan haihchham hle mai. A mitmeng mawitak atang chuan mittui a hnam par a, in sum tih hriat tak hian “khua a va han har duh dawn em” a ti zawi sap a. Thu tam tak a rilru ah a awm a sawi chhuah tur ber a hresilo. Keipawh chuan chu chu ka hria a, han hnem turin keimah tak pawh chu ka chaklo em em a ni si a. Awm ngaihna pawh ka hre tawh barlo, he khawvel hi hreawm ta em em hian ka hre ta thut a. “Ka lo haw leh thuai dawn a lawm” kha thu kha hmaichhana kan inbiakna hnuhnung ber a lo ni ta maisi a. Nia, thahnemngai takin ka zirlai te pawh ka bei ve ngei ang, hmalamah tihtur tamtak in min hmuak a, mihring ka niha ka la dam chhoh ve zel chuan ka suangtuahna te a tak a chan tir turin ka thawhrim a ngai tlat a ni. Heng zawng zawng hi i tan, ka tan, kan tan a lawm ka la ti thei dawn a sin. Khawlum pawh pawisa lo in kawl a ni chhuak chhiarin engtik nge Zoram lam pana ka haw leh ni tur chu? ti in beseina nen nitin hun ka hmang liam a, ka zep dawnlo, a hminglam ngeiin ka harsat tawhna ah pawh ka infuihthar leh thin. Nitin hian ka thawh atanga ka muthilh thleng hian a ni chu ka theihnghilh ngai lo tawp a. Ni te chu a kal muang lutuk hian ka hre fo thin a, a chang te hi chuan ka tuarzo dawn lo hial te’n kan hre thin a, han haw leh ngawt pawh chu tlangval a pumpa tan chuan zahthlak duh bawksi. Nitin fuihna thar nen a kan tan fe hnu in ngaiteh lungleng reng rengin hun te chu kan lo hmang zo ve ta mai a!

Tichuan a tawi zawngin ka tih tur te ka ti zo thawkhat a, kan ram lamah chuan ka haw leh ta, ka thlakhlelh em em te hmu tur a ka in beisei avangin ka tha a tho na ngiang mai. Vai hmel bumro tak tak Kolkata a mite pawh nidang anglo takin an mawi a, kutdawh pawr fip fep tanpui ka duhna pawh nidang aiin a zual, ka hlim chu ka khi deuh reng mai a ni. Thlawhna in min phurkang te chu vanram fang tur leh Angel tawk tur hi ka inchan deuh a engemaw ti takin ka zang huih mai a ni. Kan thleng hnai zel a, hmun thlakhlehawm chu kan thleng ta. Khawvel lawmna leh hlimna hi ka pumbilh vek dawn emaw ka ti hman a. Chungte zawng hunin a la hril zel ang chu.

Chu Zoram ka ngaih em em rap leh thei a min siamtu Pathian hnena lawmthu ka sawi zawh hnu ah. Thenrual tha minlo hmuak tu te an rem ta maw tih ah chhungte hmel pawh zahzolo in rangtakin Ka kal ta vang vang a. An In ka len fo na ka kham hleihtheihloh na hmun ah chuan ka va kal ta ngei a, kawngkhar ka kik a, ka helhhawlh, a ring lutuk em ? An va rawn hawng har em…. A lo cher deuh a ngem? Nge a thau deuh ang.. Zawhna holam tak tak rilru ah a lo lut zung zung a. Kawngka min rawn hawn ta, a nau pakhat chuan min han hmu chu insum zo hauhlo hian ka awm ah a rawn bei hnawp a, thlem rual lohin a tap ta a. An inchhunga thutthleng in rem bar leh inleng thenkhat lo la awm lat lat chuan ka ngaih a ti tha chiahlo! Thil awmze hrelo tak chuan, “Enge maw awmzia le?” ka ti hram a. A ni chuan karhmasa khan an accident ….. Exam lai i nih avangin kan hrilh ngamlo che a ni.” A thusawi tawp lam chu ka hre meuh tawhlo, ka bing mup mup a. Khawi hmun ah nge ? tih te zawng ka zawt thei tawhlo, ka hrawkah min hnawh a, lei lam en in ka ngawi ta reng a. Ka khaw hmuh chu a tawi tuk a, a ni chuan hrilhhai hmel takin min thlir reng a. In sum zawh rual lo in mit tui a rawn tla tiam tiam a, ka zep dawnlo ka hreawm a ni. Kan intawh leh ni hi thlirin suangtuahna khawvelah vawitam ka tawng thin che a, mahse heng zawng a tak ram an lo chang ta silo… Aw thihna kut rawng tak chuan a zuah biklo che maw… a va han pawi tak em!!

Rilru mumal lo takin an in atang chuan ka chhuak thuai a, ka zawh lam ber pawh ka hrelo. Thlanmual lam pan chuan ka tlan chiam hi alo ni a. Thlanmual chu chei tharlam loh leh ngaihsak vak a hlawhlo a ni ang a lo hnim bem a. A tawp lam ka thlen chuan lei vung thar deuh ka hmu ta a. Ka pan nghal chawt a, tahchuan lungngaihna namenlo ka hmuta, chuai ve theilo a ka ruat chu a mawina zawng zawng nen chu thlanah chuan zalh a ni ta a nih chu. Ka awm ka chum a, ka thingthi hnawk a, “Pathian zahngai ta che” kan ti rawk a. Rannung hram te tih mailoh chuan min chhawn silo. Inthenna zawng a lo va rawng lua em. Kei ber kher a chungah lehnghal…..Engtin nge maw ka tih tak dawn le? Khawvel zaupui mai ah chuan keimah chauh hian awm ta ah ka in ngai a. Ka hawi vel ruai a, thing khauh deuh pa khat chuan thlan chu ka hai ka hai ta ngawt a. Chutah! ka bingdeuh chuk chuk a, thahrui reng ka nei talo, engmah hrelo in ka awm zuita a. Ka han harh chuan zan a lo rei tawh hle a. Vawt ka ti tan hle a, khawsik chuan min rawn nang a, ka awm chu a nuamlo chiai chiai a. Reilote ah chuan ka hming koh thawm hi ka hria a, ka thiante chuan min ngaihtuah in thlan lam an rawn pan a lo ni.

Kum tamtak ral hnu pawh hian kha thil thleng kha vawiin, tun hun a thleng ang mai hian ka la hrethei a. Ka ngaihtuah chhuah chang hian ka nun a thunun a mak tak mai in hliam hlui a lo pun leh thin. Hun te a liam a harsa teh mahse ka thatna atan a khuanu ruatah ka ngai ta a, a ngaihnat em em pangparte angin nun thianghlim mawi nei thei tur a nun vawn uluk chu ka bat ni in ka hria a. He khawvel ah hian dam ni ka chhiar ve zel te a nih chuan lungngai tak a in dawm kun reng tawhlo in….. Pathian chakna chauh rinchhanin ka hmalam thlir ka tumta zawk a.