India ramah chuan Bawng a bu ring ber!

Hmanni chu Library Lawn-ah hian mipakhat a hming Prof.Kancha Illaiah thusawi ka va ngaithla a, chuta thusawi chuan ka beng verh deuh.

BAWNGSA:India ramah hian Caste chak lutukin min phuar a chumi hmang chuan kan vai pathian ringtu ho hian min chaih ta a ni e. Bawng hi ran thianghlimah puan a ni a. Achhan an sawi ber pawh Bawng chu nu ang a ni a, hnute te min pe. India ram 75% a kan hnute ei in hi Lawi atang a kan hmuh te a ni si a. Lawi hi ran thianghlim a nih velohna chhan chu a dum vang mai a ni. Bawngsa ei hnam kan Muslim hnam te hian India ramah ber nihna an hauh mek a a ei velo vaipa chuan an khum meuhlo a nih hi. Bawngsa hi Aryan India a lokal hmasa te khan an lo ei ngei thin tih pawh archeological hmuhchhuana a finfiah a ni.

GANDHI: Tharum thawhlohna thupui hmanga India ram a tharum thawhna thlen tam tir bertu chhan chu amah hi a ni.Hindu lehkhabu thianghlim Bhagavad Gita chu ka lehkhabu a ni tiin a lekchhuak a, chutah chuan tharumthawhna hlir a inziak lawi si a, a thupui ken nen a in mil ta lo! Suit nalh tak ha theiin hrepereng a kaihlui a a mawipui silo. Hnam hnuang hnung Harijan te tan thawk in ti mahse an chhuahna tur kawlpui caste chu a kheng thla duh bawk silo, thil mak dangdai tak chu a ni.

UNIVERSITY AH: IIM, IIT leh Central university-ah te reservation neih an sawisel a, a chhanber chu quality lo mihring an chhuak hnem lutuk ang tih hi a ni. A nihleh quality an tih chu enge ni? Mifing inti eh awp bet tu te hian Khawthlang ram mite ziah an lachhawnga, an mahni in an ziak ve thiam silo. A nih khawthlang ram a mifingte hi i han enteh ang u Adam smith te hi smith chhungkua atang a lo seilian an ni chawk ang, Voltaire te ngat pawh hi chhungkaw dinhmun tha atang a lo chhuak an nih a rinawm bikloh. Lehkhabu in a zirtir piahlamah hian hringnunin nitin a min zirtir hi a lo awm ve zawk a ni. Harsatna dinhmun atang hian miten lehkhabu ngaihnawm anlo ziak thei zawk a ni. Sap pachalho kan tluklohna chhan hi ka Bawngsa ei velo hi a ni mailo maw?...

Pathian tawng chikim hria kan mamawh: Hindu pathian hian sansrkit chauh a hria a a buaithlak. Tawng dang hmang ho tan hian kan ko eih pha velo. Ka nihtum min zawh chuan ti hian ka chhang ang che u. Tirupati a puithiam lalber nih khu a ni. An pathian dah khu english te, telegu te'n ka be duh a, a eih theihloh chuan pathian khu ka sawn ngei ang. Tawng chikim hria pathian kan mamawh.

A dang pawh tam mai ka sawi tawhlo mai ang e. Thusawi thiam tak leh mifing ve tak chu a ni. OBC Reservation Implementation, UGC -a Chairman a lo ni reng a. Ka han en ve mai chuan pa tlawm ve tak hi a ni a. Mahse a thuziah chu khawvel pumin an chhiar a, sap naupang ho zirtur thleng a ziahsak tu a ni lawi si a. A ngaihsan awmna pakhat chu harsatna in a tathriama mi hmantlakah a chhuak hi a ni.

What in a name?

Fapa awh avanga kum tam tawngtaina-ah pawh lo chhamfotu kapa khan ka pian hlim khan ka hming hi am takin "Malsawmdawngliana" ti in alo sa a, ngawiteh "Vanlal" tih pawh a telh tak e. Achhangchiat em avangin kan houtpa in kan matric exam dawn khan min kaihtawi sak ta hi ti hi kan ni zo ta. Ka hming in zui duah duah hi ka chhuangve hle a. Phai ram kan thlen thlak hnu hian buaina ka tawh phah dawn tih pawh ka hrebik hauhlo! Tichuan, Mizo nitalo nafam chua kan zirtirtu te rualin min sawisak sak ta a. Vai puithiam ang mai a min koh chang a awm a "Swamy" ka ni thul a. Dangliana ka ni bawk a.A chang leh Malsawn...An ziak sual ziah bawk a, kan siamtha ngun tlauh tlauh khawp mai. Hming an ziah dawn a piangin pen kalo hum khalh vat a ka ziah sak ta mai thin.

Hming kan phuah a, kan phuahchhan leh kan nun pawh a in persan hle lawi si thin. Thianghlima poh a thianghlimloh chang a awm a, Famkimi pawh a famkimloh chang a awm bawk. Lalropuia inti zingah hian ropuilo fe fe ka hre hnem mai. A nih leh hming kan phuah chhan ber kan phawkchhuah zawh siloh chuan hming neilo hian numberin kan in ko mai dawn em ni ang. Hnailove hming hi kan nihna pakhat a ni a, midang laka min hran tirtu a ni. Rose pawh hi hming dang vuah ila a rimtuina bolo mahse Rose han tih hian a sawifiah ber tho a sin!
Enge in ngaih ve dan...la inhnial chhunzawm turah...hetah hian ka han rek bung ang e.