Thursday, July 15, 2010

Arundhati Roy-in min rawn tlawh!


Thlirtu mipui tamtak zingah

Thil te tham te pawh hmaih ngailo Siamtu chuan a rel fel ngei e, chuta zinga a duan hringfate zingah chuan hmeltha bawk a, thuziah thiam bawk Arundhati Roy hi a tel ve ngei ang. “The God of small things” a ziah avanga kum 1997 Booker prize dawngtu Bengali nu ni si India hmarchhak Shillong-a pianga, Kerala a cheng ta chuan Monday chhun khan kan awmna university-ah min rawn tlawh a. Shekhar Kapur film siam Bandit Queen, Phoolan Devi chanchin tarlanna a rawn sawisel avang a khawvelin an hriatchhoh. American linguist (The living intellectual) Noam Chomsky te dungthula thu rawn ziak a, media te’n an tarlan lemloh "a tak ram" a rawn auchhuahpui avangin he nu hi atakin hmuh a chakawm a ni.

Vice Chancellor Prof. Seyed Hasnain in lecture a chair
He nu ropui tak hi la hmulo mah ila a thuziak atangin kalo hmelhriat ve thin a. “The Algebra of infinite Justice” leh “The God of Small Things” te kha ka thianpa Sawmtea (RIP) Shillong-a kan awmlaiin ka hawh sak ve tawh. “An Ordinary person's guide to empire” a ziah tho kha ka rauh em em thin a, ka thianpa in min hawhbo sak a ka duh em avangin ka lei leh nghe nghe. Chutiang taka thuziaktu ka ngaihsan ve chuan min rawn tlawh dawn a ni. Zanah mengrei mah ila zingah ka tho a, ka thianpa tuitaka mu pawh chu kaitho lo leh dil miahlo in a camera ka lek chhuak a, lecture a pekna tur hall-ah a thusawina tur hmatakah thutna ka va rem a. Kan university professor te pawh a belkai deuh chin chu karloah an rawn fuan khawm a, lecture hall-ah chuan kan leng talo! Chhuat rem lai laiah te an thu ther fir fer hlawm a.

Ngaisangtu leh hnialchak mipui hma-ah huai takin
Anti-globalization/alter-globalization movement te, neo-imperialism a fakselna te, Global policy of US a sawiselna te, Narmada Dam lian sorkarin a tum mirethei zawkte’n an tawrhna te chu a thupui ken ber thin a ni a. Operation Green hunt chungchang pawh a thai nual tawh nghe nghe. Chutah! Ka hma-ah chuan a rawn ding chhuak a a hmel pawh a tha kher mai, media a sir a a thusawi thla lo la mawlh mawlh te kap chung chuan thu a rawn sawi tan ta a. Thusawi a thiam kher mai, a tawngkam chheh tin reng a fimkhur a, a khap sual duhlo khawp mai. Media-in a "reality" nilo an puanzar thin te, India ram sorkar chak tak mai chu corporate te control a nih zia leh Prof Kancha Ilaiah in a sawi hnamsang zawk "gundas" te chu dim hauhlo in a rawn kap a. India ram chuan a ram ngeiah militarism hmangin indo a puang a mirethei te a nghaisa a ni a rawn ti zel a, thudang tamtak pawh a sawi duh tawk ang. A bengvarthlak khawp mai.

7 comments:

vana said...

Miropui, an lahni field theuh a mi hlawhtlinge bula awm hi a nuam a, an thu leh hla ngaihthlak hian min tifing thin. I vannei hle mai.

zoatlau said...

Vannei bik kher mai, kei pawh Sawmtea khan a tuipuia god of small things kha ka chhiar ve Shillong-ah khan...

Tun hnu hian Neo-imperialism etc. a buaipui hi ka chhiar ka chhiar mai a, ka tuipui riau Roy-i hmalakna hi. Dr Sawma ni mai tur chu vannei e, ka ngaihtuah mai maia Look East avang hian Corporate hi Mizoramah an rawn lut teuh anga Roy-te au pui au pui hi kan la tuar ve lovang tih sawi a har...

avena said...

bengali, kerala a cheng ani tih hman ni khan min hrilh a ka lo hre ve chiah!! a thu ziak chhiar ka nei tlem. mahse , narmada bachao andolan ho hma lakna kha chu social cost-benefit analysis lam a inhmang ho hi chuan an dem ve khawp mai an presentation ah chuan. Duh zawng leh ngaih pawimawh zawng hrang hrang han ri nuaih nuaih hi left-out an awm loh phah deuh anga...a tha khawp mai!! ka hmu ve chak fu tih leh han kawmna pangai deuh awm se issue hrang hrang ah a ngaihdan hriat a chakawm hle tih chu kan sawi lang leh hram teh ang!

Unknown said...

He nu hi kei pawh ka ngaisang khawp mai. A lehkhabu ziak hi chhiar chhuah dap ka la nei lo na a, India hmeichhiaah chuan ka lo ral khat ngaihsante zinga mi a ni ve tlat.

Nihlawh hle mai, Sawmpui!

jay-me said...

ku somte uiiiii i vannei eee, k van hmu ve chak abikin a views te k naithla ve chak, k dh tp he nu hi chu, a literary style lam ai mahin a political views te hian k attention la xkin k sia. a thlalak nangma hmeh ngei te i nei bika...

sawmpuia said...

@Vana: Nia vannei khawp mai, ka hna a hautak lai a nia, ka online tam hmanlo a ka rawn chhang thuai hmanlo che u a pawikhawp mai.
@Zo-a: Thianpa Zo chanchinbu milin keini blog ve te a ilo lenluh khiah le, min chawimawi sawt. Look East Policy zirbingna hi material thenkhat ka nei nual a, kala entir dawn che nia.
@Avena: Hotupa heng hnamhnuaihnung zawk miten "Voices from below" an tih hia ni chuan "the silent" tiin a vuah a a dik hmel mai mai khawp mai. US Foreign policy sawisel ber chuan Havard University-ah vawi tam thu a sawi tawh bawksi, ngaihsanawm ve deuh a ni.
@Keimah: I ti lawmawm e, han awmhnaila chuan ka kove ngei tur che a nia le, a ngaihdan chuan fiction lam a in hmanra aiin ka thil hmuh leh hriat te hian ziak turin min nawr a ti thung. A kuthnu hi chhiar ve rawh tukverh zau deuh atang a en ang deuh a nia a fiah khawp mai.
@Jay-Me: Nia keima mimal ta liau liau ka lakanih hi :-) A thusawi thenkhat pawh video in ka shot, youtube-ah kanla dah ang chu buai zual hi han reh se. Kan University-ah hian vawi tam a lokal tawh a, kalo hre ngailo a hei kumin chu ka han hreve ta tihzia khawp mai. North East lam a sawi zuai zawhna neih ka chak hle ka zawt talo, thlalak lam ka duhthawh talangin :-)

duhawma said...

He nu hi nu ropui ve tak chu a ni. Ka ngaihsan leh ngaihsan loh lam a in angreng mai thei, mahse hmeichhe pakhat chu a nive in ka hria. NE chhuak alo nireng a nih hi kalo hre reng reng hlei nem.